Τίτλος: Plombir flavour (Επικεφαλής γεύση)
Ντουέτο καλλιτεχνών: Elena Chirilă & Ana Gurdiș
Χώρα: Δημοκρατία της Μολδαβίας
Η Elena Chirila έχει μια καλλιτεχνική πρακτική βασισμένη στο πλαίσιο. Το έργο της
πραγματεύεται πτυχές όπως η αποϋλοποίηση του έργου τέχνης καθώς και η
προσωπική και συλλογική αντίληψη της υλικότητας των τόπων. Είναι πρόσφατη
απόφοιτος του προγράμματος τοιχογραφίας του Εθνικού Πανεπιστημίου Τεχνών
“George Enescu” από το Iași (Ρουμανία) και έχει σπουδάσει για ένα εξάμηνο ως
φοιτήτρια ανταλλαγής στο ESAAA (Annecy, Γαλλία).
Τόσο σε προσωπικά όσο και σε συνεργατικά έργα, της αρέσει να αποδομεί θέματα
όπως το γυναικείο βλέμμα, η queer ταυτότητα, η συλλογική μνήμη, η οικολογική κρίση
και η υπονόμευση των δομών καταπίεσης.
Η Ana Gurdiș είναι κινηματογραφίστρια από τη Μολδαβία και ζει στο Βουκουρέστι.
Κατέχει πτυχίο δημοσιογραφίας από το Εθνικό Πανεπιστήμιο της Μολδαβίας και
πτυχίο σκηνοθεσίας κινηματογράφου από το Εθνικό Πανεπιστήμιο Θεάτρου και
Κινηματογράφου “I.L. Caragiale” στη Ρουμανία. Το 2021, έκανε πρεμιέρα με το
ντεμπούτο της ντοκιμαντέρ μεγάλου μήκους “Our Eve” στο Διεθνές Φεστιβάλ
Κινηματογράφου Transilvania. Αυτή τη στιγμή η Ana εργάζεται πάνω στο δεύτερο
μεγάλου μήκους ντοκιμαντέρ της και ενδιάμεσα δοκιμάζει νέες μορφές βιντεοτέχνης
Το όραμα του καλλιτέχνη:
Το “Plombir flavour” φέρνει στο επίκεντρο μια εξερεύνηση των λεπτών σημείων της
επιρροής της κομμουνιστικής προπαγάνδας στα παιδιά στον μετασοβιετικό χώρο,
χρησιμοποιώντας κινούμενα σχέδια, παιδική μουσική, ακόμη και καθημερινά
αντικείμενα όπως το παγωτό ως καλλιτεχνικό όχημα.
Αυτή η εγκατάσταση προσφέρει στους θεατές μια ματιά στον κόσμο της παιδικής
ηλικίας και στον τρόπο με τον οποίο οι σκηνές κινουμένων σχεδίων, που
παρουσιάζονται ως θραύσματα της συλλογικής μνήμης, συνδυάζονται αρμονικά με την
καθημερινή πραγματικότητα. Το κεντρικό στοιχείο της εγκατάστασης είναι ένα
κλασικό κινούμενο σχέδιο, μεταφερμένο από διαφάνεια σε καλλιτεχνική μορφή που
συμβολίζει τη δύναμη της προπαγάνδας και τη λεπτή επιρροή της στα νεανικά μυαλά.
Το παιδικό τραγούδι που συνοδεύει την εγκατάσταση είναι μια ακουστική υπενθύμιση
του τρόπου με τον οποίο το κομμουνιστικό καθεστώς καλλιεργούσε την ιδεολογία του
στα μυαλά των νέων. Τα κινούμενα σχέδια παρουσιάζουν παιδιά ως ήρωες και ηρωίδες
που αντιμετωπίζουν περιπέτειες και δοκιμασίες, μεταφέροντας διακριτικά αξίες όπως
η ενότητα, η ισότητα και ο κολεκτιβισμός, οι οποίες ήταν θεμελιώδεις για το
κομμουνιστικό καθεστώς. Το “Plombir flavour” προσκαλεί τους θεατές να
προβληματιστούν σχετικά με τη δύναμη της προπαγάνδας στη διαμόρφωση της
συνείδησης και των ιδανικών των παιδιών και να εξερευνήσουν τη βαθιά σύνδεση
μεταξύ τέχνης, ιδεολογίας και συλλογικής μνήμης. Το έργο αυτό ξεπερνά τα όρια μιας
καλλιτεχνικής εγκατάστασης και γίνεται ένα παράθυρο σε μια ιστορική περίοδο γεμάτη
νοήματα και επιρροές στον σύγχρονο πολιτισμό και την κοινωνία.
Κινούμενα σχέδια: “Jerebchevenskii, 1975
Σάρωση διαφανειών: Εργαστήριο Camera Lucida
Διαβάθμιση χρώματος: Alex Smiricinschi
Κείμενο επιμέλειας:
Η πρώτη εντύπωση μετά την παρακολούθηση αυτής της εγκατάστασης
γελοιογραφίας/ερμηνείας είναι ότι οι δημιουργοί της αισθάνονται μια πραγματική
σύνδεση με την τέχνη και τη χειροτεχνία των σοβιετικών καλλιτεχνών που
απασχολούνταν από την κυβέρνηση για τη διάδοση των προπαγανδιστικών ιδεωδών
του κομμουνιστικού καθεστώτος. Μέσω αντιπαραβολών και χρωματισμού των κύριων
χαρακτήρων από το σοβιετικό κινούμενο σχέδιο “Γιατί τα ψάρια δεν μιλάνε”, οι δύο
σκηνοθέτες φέρνουν στη σύγχρονη σκηνή όμορφους χαρακτήρες από το παλιό
κινούμενο σχέδιο, χαρακτήρες που η νεότερη γενιά δεν είναι σε θέση να συνδέσει με
την υποβόσκουσα προπαγάνδα που συνδέεται με αυτούς. Αντίθετα, υπάρχει το ισχυρό
στοιχείο της μουσικής που αιχμαλωτίζει και σταθεροποιεί το σκηνικό στη σωστή
εποχή. Ο ήχος είναι συγκεκριμένος, η μελωδία κλισέ, η υλοποίηση της ισορροπίας
μεταξύ σολίστ και χορωδίας υπέροχη και οι φωνές εξαίσιες. Η χρήση της ελάσσονος
τονικότητας και οι βομβαρδιστικοί ρυθμοί είναι χαρακτηριστική της σοβιετικής
προπαγανδιστικής μουσικής, καθώς χρησιμοποιείται και από τον Dmitri Schostakovich
σε όλα τα συμφωνικά του έργα, φυσικά με διαφορετικό νόημα. Ο τίτλος του έργου είναι
επίσης ενδιαφέρων. Το Plombir είναι ένα είδος παγωτού, πολύ αγαπητό στην εποχή
εκείνη. Επομένως, η αντίθεση μεταξύ της εξαιρετικής γεύσης του παγωτού, των
τέλειων σχεδίων στα κινούμενα σχέδια και της μαγικά επεξεργασμένης μουσικής από
τη μία πλευρά και των κομμουνιστικών μηνυμάτων που μεταφέρονται στα παιδιά μέσα
από την τέχνη, τα γλυκά και την καθημερινή ζωή είναι μια αντίθεση που θα συνεχίσει
να ενδιαφέρει τις νεότερες γενιές και που αξίζει ιδιαίτερα την καλλιτεχνική διερεύνηση.
– Sabina Ulubeanu, επιμελήτρια.
Song: “Comrade Time” USSR, 1975
Voice: Sergei Paramonov
Music: Igor Shamo
Lyrics: Robert Rozhdestvensky
……
A home remains beyond the steppes’ smoky veil,
I won’t return to it anytime soon, that’s the trail.
Just please be with me, never set sail,
Comrade Truth, Comrade Truth!
I’ll do everything, my vows I won’t breach,
With my breath, the earth I’ll lovingly beseech…
Just give the command, I won’t retreat,
Comrade Time, Comrade Time!
I rise again in response to the alarm,
A battle once more, where bullets feel harm.
Just don’t falter halfway along,
Comrade Heart, Comrade Heart!
In thick smoke, both at midnight and noon,
And I aim to rid these days of the fumes, and soon…
Just remember all, please, I implore,
Comrade Memory, Comrade Memory!
